روز سوم خرداد غيورمردان ارتش و سپاه با توكل بر خدا و وحدت فرماندهي به رهبري امام راحل (ره ) يكي از بزرگترين عمليات دوران هشت سال دفاع مقدس را انجام دادند و تمامي كارشناسان نظامي جهان را متحير نمودند و ثابت كردند كه توان طراحي و انجام بزرگترين عملياتها را دارند. عملياتي كه در آن بيش از شش هزار كيلومترمربع از خاك سرزمين عزيزمان آزاد شد و قريب 2500 نفر از نفرات دشمن بعثي به اسارت درآمد و صدها دستگاه تانك نفربر و 53 فروند هواپيما از دشمن زبون سرنگون شد.

در عمليات آزادسازي خرمشهر نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران به عنوان پشتيبان نيروهاي سطحي درگير در منطقه وارد عمل شد و با استفاده از توان بالاي تيزپروازان خود نقش تعيين كننده اي در پيروزي عمليات بيت المقدس ايفا كرد. يكي از عمده ترين و شاخص ترين وظايفي كه برعهده نيروي هوايي ارتش بود كسب اطلاعات و شناسايي و عكاسي و كمك قابل توجه به فرماندهان براي بررسي آخرين تحولات و چيدمان آرايش نظامي دشمن بود.

در آن زمان با تمام محدوديتهاي فني و نظامي كه وجود داشت تيزپروازان نيروي هوايي با انجام پروازهاي شناسايي اطلاعات پيروزمندانه بيت المقدس را گردآوري كردند و از آن آزمايش الهي سربلند بيرون آمدند.

در عمليات بيت المقدس نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران پروازهاي متعددي را انجام داد. در آن زمان نيروي هوايي مامور جنگ با تانكها به منظور ضربه زدن و از كار انداختن ماشين جنگي دشمن بود. نيروي هوايي عمليات دشواري را بايد انجام ميداد چرا كه نيروهاي دشمن به صورت پراكنده و تاكتيكي در منطقه پخش شده بودند و نيروي هوايي براي اينكه لبه جلويي منطقه را تحت تاثير خود قرار دهد شكار تانكها را در دستور كار خود قرار داد.

امير سرتيپ خلبان بازنشسته محمداسماعيل پيروان از فرماندهان هشت سال دفاع مقدس در عمليات بيت المقدس با هواپيماهاي اف 4 اف 14 مناطق حساس دشمن را بمباران كرده است و هم در نبردهاي هوايي با سرنگوني چند فروند جنگنده متجاوز درس خوبي به دشمن داده است تا نشان پر افتخار فتح را از دستان مقام معظم رهبري فرمانده كل قوا دريافت كند. وي در خصوص روزهاي آغازين جنگ چنين مي گويد : ابتداي جنگ به صورت قدرتمندانه با انجام ماموريتهاي مختلف به پاسداري از قلمروي هوايي و زميني كشور پرداخت . مقام معظم رهبري درباره وضعيت خاص آن برهه تعبير و دقت نظر خوبي دارند ايشان فرمودند : اول جنگ نيروي هوايي شد محور دفاع حال آنكه او يك نيروي پشتيبان است علت اين بود كه نيروهاي عراقي در قالب لشكرهاي متعدد به سمت مرزهاي ايران هجوم آوردند و چون نيروي هوايي يك نيروي واكنش سريع است و ماموريت پشتيباني هوايي از نيروهاي سطحي يكي از ماموريتهاي تعريف شده آن است با شرايط آذر ماه سال 60 در منطقه بستان و عمليات فتح المبين در فروردين ماه سال 61 در منطقه شوش و كرخه روياي دشمن براي عبور از كرخه و تصرف ديگر شهرهاي خوزستان را براي هميشه بر باد داد. با انجام اين سلسله عملياتها در فاصله كمي از هم توفيقات بسيار خوبي نصيب نيروهاي مسلح ايران و رزمندگان اسلام شد و روحيه رزمي دشمن در هم شكست و به دشمن تفهيم شد كه ايران زمين جاي اغيار نيست . با پيروزيهايي كه رزمندگان اسلام در مقابل دشمن بدست آوردند زمينه برنامه ريزي براي عمليات بيت المقدس فراهم شد. يكي از عوامل مهم پيروزي در عمليات بيت المقدس فاصله زماني كم آن با عمليات فتح المبين بود. دشمن فكر مي كرد بعد از عمليات سنگين فتح المبين ماهها طول ميكشد تا عمليات ديگري از سوي نيروهاي مسلح ايران آغاز شود. فرماندهان ارشد در نيروهاي مسلح با وقوف به ضعف دشمن با آن برنامه ريزي هايي كه انجام داده بودند در دهم خرداد ماه سال 1361 عمليات بيت المقدس را با هدف بيرون راندن دشمن از سرزمين اسلامي آغاز كردند.

ماموريت نيروي هوايي 15 روز قبل از آغاز عمليات بيت المقدس شروع شد به لحاظ اين كه نيروي هوايي براي شناسايي و ترابري نيروها مي بايست در صحنه مي بود. همين طور در سوم خرداد ماه كه فتح خرمشهر قطعي شد ماموريت نيروي هوايي تا 10 روز بعد از عمليات نيز ادامه داشت . آزادسازي خرمشهر در واقع نصرت الهي بود و اين ظفر جز با اراده تعالي صورت نمي پذيرفت بعد از انجام عمليات ظفرمندانه بيت المقدس امام خميني (ره ) جمله تاريخي خود را فرمودند : « خرمشهر را خدا آزاد كرد »

در حقيقت يكي از عوامل حمله ور شدن به سوي مرزهاي ايران نوپا بودن انقلاب اسلامي و شرايط جديد حاكم بر كشور بود. به اينها گفته بودند مستشاران خارجي از ايران رفته اند و ارتش ايران قدرت هوايي ندارد و نمي تواند از هواپيمايش استفاده كند حكومت بعث عراق فكر ميكرد قدرتي در نيروهاي مسلح ايران وجود ندارد و البته در ابتداي كار هم كه آن مقاومت لازم نبود آنها هم مقداري پيشروي كردند ولي به محض اين كه رزمندگان اسلام در جبهه ها حضور پيدا كردند و از طرفي نيروي هوايي ارتش هم ضربات سنگيني به نيروهاي مهاجم عراق وارد ساخت آنها از لحاظ روحي به شدت لطمه خوردند با 35 روز مقاومت در خرمشهر رژيم بعث عراق فهميد اگر پيشروي كند نمي تواند آنچه را كه تاكنون گرفته است نگهداري نمايد و يا با شكست و عقب نشيني مواجه مي شود. بعد از سقوط خرمشهر تا عمليات بيت المقدس حدود يكسال و نيم از جنگ گذشت . كاركنان متخصص و فني و توانمند و غيرتمند نيروي هوايي تمام تجهيزات آفندي و پدافندي را در اسرع وقت عملياتي ميكردند و در زمان بيت المقدس تمامي تجهيزات ادوات نظامي نيروهاي مسلح ايران در آمادگي كامل بود.

فرماندهان و مسئولان نيروهاي مسلح به دور از هرگونه عجله با برنامه ريزي هاي حساب شده و سنجيده عملياتهاي متعددي را براي فتح خرمشهر طراحي كردند تا با بكارگيري اصول جنگ امكان عقب راندن دشمن و پيروزي بر او فراهم شود . با آن برنامه ريزي ها ارتش و سپاه عمليات مشترك ثامن الائمه را براي شكست حصر آبادان در مهر ماه 1360 آغاز كردند. در اين ميان نقش كاركنان پدافند هميشه بيدار كه در آن زمان مجموعه نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران بود نيز بسيار قابل توجه و تشكر بود . نيروي هوايي ارتش با انجام 900 سورتي پرواز پوشش هوايي 850 سورتي پرواز ترابري هوايي به منظور حمل نيرو و آماده و تخليه مجروحين 315 سورتي پرواز سوختگيري 110 سورتي پرواز پشتيباني آتش نزديك هوايي و ماموريت هاي مخصوص 22 سورتي پرواز عسكبرداري شناسايي هوايي بيت المقدس را در بعد هوايي به خوبي پشتيباني كرد و 13 نفر شهيد و 11 نفر اسير در عمليات غرورآفرين بيت المقدس و فتح خرمشهر از طرف نيروي هوايي ارتش تقديم انقلاب اسلامي شد. سرهنگ خلبان شهيد طالب مهر سرهنگ خلبان شهيد امجديان و سرهنگ خلبان شهيد انقطاع از شهداي خلبان نيروي هوايي در عمليات بيت المقدس بودند و بقيه شهدا نيز كاركنان فني و پدافندي و ساير تخصصهاي نيروي هوايي بودند همچنين سرتيپ خلبان روادگر سرتيپ خلبان اعظمي و سرتيپ خلبان ذوالفقاري به دليل مورد اصابت قرار گرفتن هواپيماهايشان و غيرقابل كنترل بودن آن هواپيما را ترك و به اسارت دشمن درآمدند.

اما نكته مهمي كه مي توان به آن اشاره كرد محاسبات عمومي آزادسازي خرمشهر از دست دشمن تا دندان مسلح با آن استحكامات مستحكم و در آن برهه از زمان كار دشواري به نظر مي رسيد. روحيه مردم نيز از اين كه عراقي ها خرمشهر را اشغال كرده بودند جريحه دار شده بود و در اين ميان حضرت امام (ره ) با پيام و سخنراني هاي هدايت گرانه اي كه داشتند نقش تعيين كننده اي در آن شرايط حساس ايفا كردند. به طوري كه از زبان بعضي از خلبانان اسير عراقي شنيده شد كه مي گفتند : ما گاهي از ترس مواجه شدن با پدافند قدرتمند و جنگنده هاي شكاري ايران قبل از اينكه به مناطق عملياتي برسيم مهمات خود را خالي مي كرديم و به عراق برمي گشتيم .

خلاصه اي ازعملكرد كلي نيروي هوايي ارتش در عمليات بيت‏المقدس:

پوشش هوايي: 890 نوبت پرواز (با F-5E و F-4E و F-14 )

پشتيباني نزديك: 87 نوبت پروازبا( F-5E و F-4D/E )

شناسايي و عكاسي: 22 نوبت پروازبا (RF-4E)

ترابري هوايي: 847 نوبت پروازبا(  C-130 و B747 )

سوختگيري هوايي: 315 نوبت

مجروح حمل شده: 20849 نفر

مهمات مصرف شده توسط جنگنده‏هاي F-4D/E و F-5E ، متوسط روزانه = 48000 پاوند

براي پشتيباني نزديك هوايي از هواپيماهاي اف4 و اف5 استفاده شد كه از پايگاههاي هوايي دزفول و اميديه پرواز مي‏كردند و به علت مسافت كوتاه اين پايگاهها تا منطقه نبرد و عدم نياز به حمل مخازن سوخت خارجي، با حداكثر مهمات پرواز كرده و توان رزمي‏شان بسيار افزايش يافته بود. (براي مثال جنگنده‏هاي F-4گاه با پيكربندي 24 بمب 500 پاوندي تجهيز مي‏‎شدند و ماموريت عمده آنها، شكستن خط پدافندي بسيار مستحكم عراق در شرق خرمشهر بود به طوري كه بدون عمليات اين جنگنده‏ها، شكست خط پدافندي عراقي‏ها بسيار مشكل، با تلفات زياد و يا غيرممكن مي‏شد.

نيروي هوايي از 15 روز به آغاز عمليات، به انجام ماموريتهاي هوايي پرداخت و تا 10 روز بعد از خاتمه عمليات و فتح خرمشهر، به ماموريتهاي خود ادامه داد.

بيشترين فعاليت نيروي هوايي در طول عمليات، در پشتيباني از قرارگاه قدس و در روزهاي 11 و 12 ارديبهشت 1361 در جنوب كرخه‏كور و جفير انجام گرفت.

در شب 19/2/61 نيروي هوايي با استفاده از هواپيماهاي بوئينگ 747، ظرف يك شب، تعداد 6000 نفر از نيروهاي ويژه (كلاه‏سبز) را از مشهد به پايگاه اميديه ترابري نمود.

در عمليات بيت‏المقدس، 4 فروند هواپيماي اف4 مورد اصابت موشكهاي سام عراقي گرفت كه اين سوانح در روزهاي 11/2/61 و 12/2/61 در جنوب كرخه‏كور، روز 16/2/61 در منطقه چنانه و در 18/2/61 در منطقه شلمچه رخ داد.

در مجموع، 60 فروند جنگنده عراقي در جريان اين عمليات ساقط شدند:

تعداد هواپيماهاي سرنگون شده عراقي توسط سيستم‎هاي پدافند موشكي هاوك، رپير و توپهاي ضداهوايي: 7 فروند

تعداد هواپيماهاي سرنگون شده عراقي توسط جنگنده‏هاي شكاري: 53 فروند

برابر اظهار پاره‏اي از مسئولين اطلاعات و عمليات نيروي هوايي، در حوالي شلمچه در روز 2/3/61، مقر فرماندهي نيروهاي عراقي كه به شدت از آن محافظت و پدافند مي‏شد توسط هواپيماهاي اف4 كه در ارتفاع بسيار پائين پرواز مي‎كردند بمباران شد و صدام حسين كه در آن پايگاه حضور داشت، مجروح گرديد.

هدايت عمليات پشتيباني نيروي هوايي را در عمليات بيت‏المقدس، سرهنگ خلبان بهرام هوشيار، معاونت عملياتي نيروي هوايي عهده‏دار بود.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: